Ένα παραμύθι χωρίς τέλος…………

Όπως έγραφα και στο άρθρο του τεύχους Φεβρουαρίου 2016 υπήρξε κατά τις τρεις τελευταίες δεκαετίες στην χώρα μας μια παράλογη χρήση από το κράτος  στην αγορά και εγκατάσταση μηχανογραφικού εξοπλισμού σε διάφορες υπηρεσίες του με υπερβολικές για την μέση αγορά τότε τιμές και σε ποσότητες που άλλες φορές ξεπερνούσαν τις ανάγκες των εκάστοτε υπηρεσιών και άλλες δεν κάλυπταν πλήρως τις πραγματικές ανάγκες, κυρίως λόγω αυξημένου κόστους. Το αν τελικά θα υπήρχε χρηστική αξιοποίηση αυτού του εξοπλισμού από ποιους και πότε, αυτό ήταν ένα άλλο ζήτημα.

Εκατοντάδες εκατομμύρια δραχμές και ευρώ έχουν δαπανηθεί έτσι από το κράτος για την προμήθεια φωτοτυπικών, Η/Υ, φορητών Η/Υ, μηχανημάτων τηλεομοιοτυπίας (φαξ), σαρωτών, εκτυπωτών και ένα σωρό άλλων συσκευών. Η προμήθεια των οποίων γινόταν ανοργάνωτα με βάση τα κριτήρια της κάθε υπηρεσίας ξεχωριστά χωρίς αρκετές φορές δημόσιο διαγωνισμό.  Τις περισσότερες φορές αρκούσε μία επιτροπή να αποφασίσει για την προμήθεια,  η δε συμβατότητα με τις ανάγκες τις εκάστοτε εποχής καθώς και το κόστος της συντήρησης και των αναλωσίμων ήταν σε αρκετές περιπτώσεις παράγοντες ανάξια προσοχής.

Η επιβολή εποπτικών μηχανισμών από την Ε.Ε. και η ανάγκη για πραγματική μετάβαση από την γραφειοκρατία σε σύγχρονες και λιγότερο χρονοβόρες μεθόδους εξυπηρέτησης του πολίτη οδήγησαν στην πιο μεθοδευμένη χρήση συστημάτων στις δημόσιες υπηρεσίες. Στην αρχή βέβαια υπήρξαν κάποιες δυσκολίες μέχρις ότου να εξομαλυνθεί ο ρυθμός λειτουργίας αλλά με λίγη καλή διάθεση και φυσικά τα αναγκαία κίνητρα παραγωγικότητας (επιδόματα κλπ) κάθε υπάλληλος απέκτησε και το δικό του σύστημα έτσι σήμερα σχεδόν όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι που κατέχουν θέσεις γραφείου έχουν και από ένα σύστημα Η/Υ.

Όλα αυτά μοιάζουν ιδανικά εκτός από ένα βασικό παράγοντα την πλήρη ηλεκτρονική διασύνδεση των δημοσίων υπηρεσιών μεταξύ τους. Για του λόγου το αληθές παρόλο που δημιουργήθηκαν τα κέντρα εξυπηρέτησης πολιτών (ΚΕΠ) κυρίως για να διεκπεραιώνουν καθημερινές γραφειοκρατικές λειτουργίες παρέχοντας στον πολίτη την δυνατότητα συγκέντρωσης απαραίτητων δικαιολογητικών από ένα μόνο κόμβο δημόσιας διοίκησης αλλά με πολλαπλές δυνατότητες κάλυψης διαφορετικών υπηρεσιών, οι χρόνοι απάντησης μεταξύ των υπηρεσιών ξεπερνούν αρκετά την ίδια εργάσιμη ημέρα μια και οι περισσότερες υπηρεσίες δεν επεξεργάζονται αυτοματοποιημένα τα αιτήματα για δικαιολογητικά αλλά χρειάζεται η αναζήτηση τους από αρμόδιους χειριστές για την απάντηση τους. Έτσι επί της ουσίας πάλι ο παράγοντας χρόνος σε συνάρτηση με το αποτέλεσμα δεν λειτουργεί υπέρ του πολίτη άμεσα. Ας πάρουμε για παράδειγμα επίσης την ανάγκη εξυπηρέτησης κάποιου πολίτη από μια δημόσια υπηρεσία με αυτοπρόσωπη παρουσία, άλλες έχουν το ΑΦΜ ως κριτήριο, άλλες θέλουν Α.Μ.Κ.Α., άλλες θέλουν μόνο ταυτότητα ή διαβατήριο, άλλες αρκούνται σε μια υπεύθυνη δήλωση (το πιο κλασικό έντυπο στο ελληνικό δημόσιο) και πάλι βέβαια ο πολίτης δεν έχει άμεσο αποτέλεσμα τις περισσότερες φορές.

Η ύπαρξη ηλεκτρονικής αλληλογραφίας σε κάποιες υπηρεσίες μείωσε τον ρυθμό προσέλευσης του κοινού σε αυτές, ενώ παράλληλα διάφορες λίστες με συνήθη ερωτήματα των πολιτών προς συγκεκριμένες υπηρεσίες και οργανισμούς που πλέον υπάρχουν αναρτημένες στους αντίστοιχους ιστοχώρους επιτρέπει στον πολίτη να προετοιμάσει ανάλογα τα κατάλληλα δικαιολογητικά για την υπόθεση του. Αυτό όμως δεν καλύπτει το σύνολο των πολιτών διότι υπάρχει ένας αριθμός δημοσιών υπηρεσιών που η εξυπηρέτηση του πολίτη απαιτεί εξουσιοδοτημένο αντιπρόσωπο όπως δικηγόρο ή λογιστή για την ικανοποίηση του αιτήματός του.

Παράγοντες αυτής της μορφής αναγόμενοι πέραν του επιπέδου του μέσου πολίτη σε επίπεδο εταιρειών και επιχειρήσεων σε καθημερινή βάση λειτουργούν ως αναχώματα της οικονομίας και της ανταγωνιστικότητας καθιστώντας το Ελληνικό οικονομικό τοπίο πέραν των ουσιωδών θεμάτων που ήδη έχει λόγω της τρέχουσας οικονομικής κατάστασης ως σημείο αρνητικής αναφοράς και αποφυγής επενδύσεων.

Σημαντικός παράγοντας βέβαια για την ομαλή λειτουργία κάθε δημόσιου συστήματος είναι η εμπιστοσύνη του πολίτη προς αυτό και δυστυχώς στην δική μας περίπτωση έχουμε πολύ δρόμο ακόμα μια και ενώ σε θεωρητικό επίπεδο φαντάζει ιδανικό στην πράξη δεν ανταποκρίνεται κατά τα αναμενόμενα. Ίσως η τρέχουσα περίοδος που σίγουρα δεν είναι η αρμόζουσα για τον τόπο μας και την ιστορία του να μας αναγκάσει να αναθεωρήσουμε πρακτικές και λειτουργίες του παρελθόντος για να δούμε είμαστε έτοιμοι για κάτι τέτοιο άραγε;

Κών/νος Παιπέτης